Chế độ hưu trí là cốt lõi của chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH), đảm bảo an sinh xã hội lâu dài cho người lao động khi hết tuổi lao động.

Lương hưu có ý nghĩa quan trọng, giúp người lao động chi trả cho những nhu cầu sống cơ bản khi về hết tuổi lao động và được cơ quan BHXH cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí trọn đời kể từ khi nhận lương hưuvà trợ cấp BHXH hàng tháng. Theo báo cáo của BHXH tỉnh, hiện nay toàn tỉnh có trên 17 ngàn người đang hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng.

Viên chức BHXH tỉnh tư vấn việc tham gia BHXH tự nguyện

Được hưởng lương hưu từ tháng 4/2022, ông Nguyễn Kim Thành ở khu phố Phú Thanh, phường Tân Phú, thành phố Đồng Xoài cho biết: Ông có quá trình đóng BHXH bắt buộc được 15 năm 8 tháng. Mặc dù đã hết tuổi lao động nhưng ông chưa đủ thời gian tham gia BHXH tối thiểu (20 năm) để được hưởng lương hưu theo quy định. Có những lúc đời sống gia đình gặp nhiều khó khăn, ông từng có ý định rút BHXH một lần để trang trải cuộc sống. Tuy nhiên, sau khi được viên chức BHXH tỉnh giải thích rõ về quyền lợi khi nhận lương hưu hàng tháng, những thiệt thòi khi nhận BHXH một lần và các phương thức đóng, mức đóng phù hợp với thu nhập để ông có thể tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện để được hưởng lương hưu, ông Thành đã suy nghĩ lại và đóng BHXH tự nguyện thêm 4 năm 04 tháng để được hưởng lương hưu.

Đã 5 năm kể từ ngày nhận quyết định hưởng chế độ hưu trí, bà Nguyễn Thị Nhung ở phường Tân Bình, thành phố Đồng Xoài yên tâm vui hưởng tuổi già vì có lương hưu hằng tháng và có BHYT miễn phí để được chăm sóc sức khỏe. Trước khi về hưu, bà Nguyễn Thị Nhung làm ở Xí nghiệp công trình công cộng thành phố Đồng Xoài. Bà Nhung kể, khi nghỉ việc nhưng chưa đủ điều kiện để hưởng lương hưu hằng tháng, sau khi bàn bạc với gia đình, bà quyết định tham gia BHXH tự nguyện để được hưởng lương hưu. 

Còn chị Hồ Thị Duyên ở xã Quang Minh, thị xã Chơn Thanh, làm công nhân cạo mủ tự do, luôn lo lắng cho tuổi xế chiều khi không còn đủ sức khỏe để lao động mà không có nguồn thu nhập để sống. Sau khi được nhân viên dịch vụ thu tư vấn, chị rất phấn khởi vì đã giải tỏa được những lo lắng bấy lâu. Chị quyết định tham gia BHXH tự nguyện cho mình để sau này được hưởng lương hưu.

Thực tế cho thấy, cuộc sống của phần lớn người hưởng lương hưu đều trở nên nhẹ nhàng hơn, có nguồn thu nhập ổn định hàng tháng đảm bảo thu nhập khi về già, tự chủ hơn trong cuộc sống của mình, không bị lệ thuộc vào gia đình và xã hội. Đồng thời, được chăm sóc sức khỏe tốt hơn vì được cấp thẻ BHYT miễn phí trọn đời từ khi lưởng lương hưu, được hưởng các quyền lợi khám, chữa bệnh và được chăm sóc sức khỏe trọn đời do quỹ BHYT chi trả với quyền lợi hưởng cao (hưởng 95% chi phí khám chữa bệnh trong phạm vi và quyền lợi được hưởng). Không những thế, trong thời gian hưởng lương hưu, khi người hưởng không may qua đời, người lo mai táng sẽ được hưởng trợ cấp mai táng phí (bằng 10 tháng lương cơ sở tại thời điểm mất) và thân nhân sẽ được hưởng trợ cấp tuất một lần hoặc trợ cấp hằng tháng nếu đủ điều kiện theo quy định.

Đặc biệt, mức hưởng lương hưu không phải mức cố định tại thời điểm nghỉ hưu mà định kỳ được Nhà nước điều chỉnh tăng theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế. Do đó, người hưởng lương hưu luôn được bảo toàn giá trị lương hưu, không bị rủi ro khi đồng tiền mất giá. Từ năm 1995 đến nay, Nhà nước đã thực hiện 24 lần điều chỉnh lương hưu. Ngay cả trong những giai đoạn kinh tế đất nước gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid - 19 thì lương hưu vẫn được điều chỉnh tăng. Điều đó càng minh chứng rõ nét chính sách của Nhà nước ta rất quan tâm đến thu nhập và đời sống của người hưởng lương hưu.

Mặt khác, hệ thống chính sách pháp luật BHXH, BHYT cũng ngày càng được hoàn thiện phù hợp với phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đảm bảo quyền lợi cho người tham gia nói chung và người nghỉ hưu nói riêng. Vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật BHXH (sửa đổi), trong đó, đã giảm số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm nhằm tạo điều kiện cho người lao động tham gia muộn, có thời gian tham gia BHXH bị gián đoạn, được tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi BHXH, đáp ứng được nguyện vọng của đông đảo người lao động mong muốn được hưởng lương hưu và có thẻ BHYT để chăm lo cuộc sống và chăm sóc sức khỏe khi về già.

Theo quy định hiện hành, mức lương hưu hằng tháng được tính bằng tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng nhân với mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Như vậy, mức hưởng lương hưu tỷ lệ thuận với mức đóng BHXH, thời gian đóng BHXH. Có nghĩa là mức đóng BHXH càng cao, thời gian đóng BHXH càng dài thì mức hưởng lương hưu sẽ cao hơn.

Trong thực tế, cơ quan BHXH - Đơn vị tổ chức thực hiện chính sách đã nhận được chia sẻ của nhiều người cao tuổi về sự hài lòng với mức lương hưu đang hưởng và động viên con, cháu mình tham gia BHXH đầy đủ, đúng quy định. Bên cạnh đó, cũng nhận được khá nhiều ý kiến chia sẻ về sự tiếc nuối của những người lao động đã nhận trợ cấp BHXH một lần. Bởi tuổi già, bệnh tật luôn thường trực “không rủ cũng tới”, nhiều người cao tuổi vẫn phải bươn chải kiếm sống và chịu sức ép về gánh nặng viện phí mỗi khi không may bị ốm đau, bệnh tật.

Không chỉ là giá trị vật chất, lương hưu còn mang lại nhiều giá trị tinh thần, giúp người hưởng tự tin hơn trong cuộc sống, là sự ghi nhận thành quả của quá trình lao động, là khoản tích lũy của người lao động khi còn khỏe để chăm lo cuộc sống và sức khỏe khi về già.

Để mở rộng số người hưởng lương hưu, góp phần thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh; ngành BHXH tỉnh đã và đang tích cực tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện và hạn chế nhận BHXH một lần. Cùng với việc tuyên truyền, nâng cao sự hiểu biết của người dân về quyền và lợi ích tham gia BHXH tự nguyện, BHXH tỉnh chú trọng đến việc mở rộng các tổ chức dịch vụ thu và mạng lưới nhân viên thu BHXH, BHYT, giúp người dân dễ dạng tiếp cận chính sách và chủ động tham gia BHXH ngay hôm nay để đảm bảo an sinh lâu dài cho bản thân và có cuộc sống an nhàn bên con cháu khi hết tuổi lao động./.

Thuý Ái